โรคซึมเศร้าทำให้กระดูกพรุนได้ยังไง?

โรคซึมเศร้าทำให้กระดูกพรุนได้ยังไง?

โรคทั้งสองนี้ น่าจะเป็นโรคที่ไม่เกี่ยวข้องกัน แต่จากรายงานการศึกษาเริ่มปรากฏหลักฐานว่า โรคทั้งสองนี้มีความสัมพันธ์กันอย่างน่าสนใจ และกำลังจะเป็นภาวะคุกคามในสังคมยุคใหม่ที่เราควรจะต้องจับตามอง

รายงานการศึกษาโดย Eskandari และคณะ พบว่า ในหญิงวัยก่อนหมดประจำเดือน ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคซึมเศร้า จะมีค่า BMD หรือ Bone Mineral Density ของกระดูกบางตำแหน่ง ต่ำกว่า 1 เช่นที่ บริเวณ femoral neck, lumbar spine และ hip bone ซึ่งมีโอกาสจะพัฒนาไปเป็นโรคกระดูกพรุน (osteoporosis) ค่า BMD ต่ำกว่า 2.5 เมื่อถึงวัยหมดประจำเดือน อย่างไรก็ดี ผลการศึกษาในคนนั้น จะไม่ชัดเจนเท่าในหนู ซึ่งพบ low BMP ในหนูที่ถูกกระตุ้นให้เกิด chronic stress อย่างชัดเจน เนื่องจากในผู้ป่วยโรคซึมเศร้านั้นมักจะมีภาวะของ endocrine ที่ผิดปกติร่วมด้วย เช่น มีรายงานที่แสดงว่า โรคซึมเศร้านี้ สามารถทำให้มวลกระดูกลดลงได้ถึงร้อยละ 6-15 แต่ก็พบรายงานแย้งเช่นกัน ซึ่งความแตกต่างนี้ น่าจะเกิดจากการทำงานของระบบอื่นๆของร่างกายที่เข้ามาเกี่ยวข้อง

มีข้อสังเกตว่า ภาวะกระดูกบางที่ร่วมกับโรคซึมเศร้านั้นจะเกิดกับกระดูกเฉพาะที่ เช่น hip และ spine เป็นต้น ซึ่งเป็นกระดูกที่พบอาการกระดูกพรุน ทำให้เกิดข้อเสนอว่าโรคซึมเศร้านี้ เป็นปัจจัยเสี่ยงประการหนึ่ง ของการเกิด low BMD เช่นเดียวกับ การสูบบุหรี่ การขาดการออกกำลังกาย และการได้รับแคลเซียมไม่เพียงพอ

ข้อสังเกตที่น่าสนใจอีกประการหนึ่งคือ ผลของภาวะซึมเศร้าที่มีต่อมวลกระดูกนี้ จะส่งผลรุนแรงในหญิงก่อนวัยหมดประจำเดือนมากกว่าหลังหมดประจำเดือนแล้ว

ภาวะซึมเศร้านั้น จะมีผลต่อสมดุลของฮอร์โมน และการทำงานของ ระบบประสาท sympathetic ดังนั้น จึงสามารถส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงของมวลกระดูก

ภาวะซึมเศร้านั้น มีผลกระทบต่อกลุ่มประชากรมากกว่าที่เราเห็น ผลการสำรวจพบว่าเพศหญิงกว่าร้อยละ 25 และเพศชายร้อยละ 12 เคยผ่านภาวะซึมเศร้า มาแล้ว และหากภาวะนี้ เกิดขึ้น และคงอยู่อย่างเรื้อรัง ก็จะกระตุ้นการทำงานของระบบ sympathetic และต่อมหมวกไต (sympatho-medullary activity) ทำให้ระดับของ norepinephrine, neuropeptide Y และฮอร์โมน cortisol เพิ่มสูงขึ้นทั้งในปัสสาวะและในกระแสเลือด

ในภาวะซึมเศร้าเรื้อรังนั้น พบว่าระดับของ cortisol ในปัสสาวะของผู้ป่วยเพิ่มมากกว่าปกติได้ถึงร้อยละ 60-70

Cortisol เป็นฮอร์โมนที่มีการใช้ในการรักษาโรค เช่น หอบหืด ไขข้ออักเสบ หรือ โรคแพ้ภูมิ (autoimmune disease) และเป็นสาเหตุหลักประการหนึ่งในการเหนี่ยวนำการเกิดกระดูกพรุน โดยcortisol จะกระตุ้นการตายของ osteocyteและ osteoblast

ในขณะที่ Norepinephrine ก็สามารถยับยั้งการทำงานของ osteoblast และสนับสนุนการเกิด osteoclast ดังนั้นการเพิ่มขึ้นของสารทั้งสองนี้จึงทำให้อัตราการทำลายกระดูกเพิ่มขึ้น

🔴 สรุป 🔴
โรคซึมเศร้า เป็นโรคที่ส่งผลต่อการทำงานของระบบประสาท sympathetic ร่วมกับต่อมหมวกไต ทำให้มีการหลั่ง Cortisol จากต่อมหมวกไต และหลั่ง norepinephrine และ NPY จากระบบประสาท sympathetic เพิ่มมากขึ้น การเพิ่มการหลั่งสารเหล่านี้ นอกจากจะทำให้เกิดความไม่สมดุลของระบบเมตาบอลิซึมของร่างกาย ยังทำให้เกิดการลดลงของมวลกระดูกทั้งในหญิงและชาย แต่ผลจะเด่นชัดกว่าในหญิงสาววัยก่อนหมดประจำเดือน และทำให้อัตราการเกิดกระดูกพรุน เมื่อเข้าสู่วัยหมดประจำเดือนเพิ่มขึ้น จุดที่น่าเป็นห่วง คือ เรายังไม่ตระหนักถึงอัตราการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วของผู้ป่วยโรคซึมเศร้า ซึ่งกำลังจะเป็นปัญหาสำคัญทางสุขภาพในอนาคตอันใกล้

Cr. thaidentalmag.com (รศ.ทพ.ดร.ประสิทธิ์ ภวสันต์ ภาควิชากายวิภาคศาสตร์ คณะทันตแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย )

========================

#Happinex (แฮปปิเน็ก) ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารจากสมุนไพรธรรมชาติ ช่วยลดอาการซึมเศร้า วิตกกังวล ย้ำคิดย้ำทำ เครียด นอนไม่หลับ ปรับสมดุลของสารเคมีในสมอง และยังช่วยบำรุงสมอง ความจำ สมาธิอีกด้วย ไม่มีผลข้างเคียง ไม่มีสารเคมีตกค้าง ตับและไตไม่ต้องทำงานหนัก ผลิตโดยนวัตกรรมการผลิตระดับโลก ปลอดภัย 100% ^^

** สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม **
1) LINE ID: @happinex (มี @ นำหน้า)
หรือกดที่ link => http://line.me/ti/p/%40happinex
2) Inbox Facebook
กดที่ link => https://facebook.com/messages/happinexthailand
3) TEL: 095-562-1848
4) WEBSITE: http://happinex.lnwshop.com